Ekspozycje nowoczesności. Wizualny idiom polskości po roku 1918

Wykład dr Małgorzaty Litwinowicz-Droździel z cyklu „Szklane domy”
sala multimedialna (wejście od ul. Burschego)
wstęp wolny

Dyskusję poprowadzi prof. Andrzej Mencwel

Idea i praktyka wystawy prezentującej osiągnięcia szeroko rozumianej wytwórczości są oczywiście XIX-wieczne. Skala ekspozycji krajowych i tematycznych organizowanych na ziemiach polskich była bardzo różna — od jednodniowych prezentacji osiągnięć rolniczych do imponujących skalą wydarzeń, takich jak wystawy we Lwowie (1894), Częstochowie (1909) czy poznańska Powszechna Wystawa Krajowa (1929). Miały one przekonywać o społecznej sprawczości, o skali cywilizacyjnych osiągnięć, o skutecznym podążaniu drogą modernizacji i postępu. Przedsięwzięcia, w których centrum były pojęcia takie jak „wytwórczość“ czy „praca“, miały jednocześnie cel praktyczny (prezentacja nowych rozwiązań i wynalazków) i kształtujący nową klasę społeczną — rzemieślników, wynalazców i różnego rodzaju wytwórców, których znaczenie w społecznych hierarchiach odwoływało się przede wszystkim do pojęcia użyteczności. W miarę upływu czasu wystawy zmieniały jednak swój punkt ciężkości. Jest to bardzo wyraźne przy okazji Powszechnej Wystawy Krajowej we Lwowie (1894), a zupełnie ewidentne przy PeWuCe. Nie miały one już prezentować przede wszystkim „wytwórczości“, ale polskość, a pewna idea stanowa/klasowa zostaje tutaj przejęta przez ideę narodową. Jaka była polskość unaoczniana w projektach zagród chłopskich, projektach mebli i przedmiotach codziennych? Temu chciałabym poświęcić swoje wystąpienie: widokom polskości, alfabetowi wizualnemu, w którym miał się dyskretnie ujawniać idiom narodowy.

dr Małgorzata Litwinowicz-Droździel — adiunkt w Instytucie Kultury Polskiej UW. Zajmuje się historią kultury polskiej i litewskiej XIX wieku, jej zainteresowania badawcze skupiają się wokół problemów przemian modernizacyjnych. Jest autorką książki "O starożytnościach litewskich. Mitologizacja historii w dziewiętnastowiecznym piśmiennictwie b. Wielkiego Księstwa Litewskiego" (Universitas 2008), współredaktorką tomu "Praktyka-utopia-metafora. Wynalazek w XIX wieku" (wyd. Convivo/UW 2015), współautorką projektu "Ekspozycje nowoczesności. Wystawy krajowe na ziemiach polskich 1821-1929 a doświadczanie procesów modernizacyjnych", autorką artykułów publikowanych w „Przeglądzie Humanistycznym“, „Napisie“, „Dialogu“, „Pamiętniku Literackim“.

Prof. Andrzej Mencwel — krytyk, eseista, historyk literatury i kultury polskiej. Opublikował m.in. "Przedwiośnie czy potop" (1996); "Etos lewicy" (1990, 2009); "Wyobraźnia antropologiczna" (2006); "Stanisław Brzozowski. Postawa krytyczna. Wiek XX" (2014).

„Szklane domy” to cykl wykładów wprowadzających w tematykę wystawy planowanej w 2018 roku, realizowanej przez Zachętę — Narodową Galerię Sztuki i Instytut Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego.

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: wykład