140 uderzeń na minutę - kultura rave i sztuka w latach 90.

Wystawa „140 uderzeń na minutę” prezentuje związki pomiędzy kulturą rave a sztuką współczesną w Polsce w latach 90. Tegoroczna odsłona wystawy w nowo otwartym pawilonie Muzeum nad Wisłą jest rozwinięciem prezentacji przygotowanej przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie na Open’er Festival w Gdyni w 2016 roku.

Tytuł wystawy nawiązuje do liczby uderzeń na minutę w klasycznym techno (140 bpm – beats per minute). Jacek Sienkiewicz, pionier techno w Polsce, którego prace prezentowane są na wystawie, grał w takim tempie w latach 90. Termin rave używany jest na określenie undergroundowych imprez tanecznych z muzyką elektroniczną – głównie techno – które pojawiły się w Polsce wraz z transformacją ustrojową początku lat 90. Były, z jednej strony, wyrazem często naiwnego, ale i autentycznego optymizmu okresu transformacji. Z drugiej strony manifestowały się w nich lęki czasów cywilizacyjnego i technologicznego przyspieszenia.

Kultura rave/techno była następną po punku w latach 80. subkulturą muzyczną, w którą mocno zaangażowali się artyści wizualni zafascynowani sposobami formułowania się wspólnoty rave w reakcji na neoliberalną atomizację, prywatyzację i hierarchizację społeczeństwa. Ponadto, była to kolejna po hipisowskiej subkultura tak bardzo zainteresowana wizualnością. Obraz był w niej niemal równie ważny, jak taniec i muzyka. Po raz pierwszy impreza taneczna stała się kolejnym równoprawnym medium artystów wizualnych. Galerie zamieniały się w kluby taneczne, a wystawy w imprezy rave.

Artyści wizualni interesowali się obecną w kulturze rave nową figurą artysty samplera – DJ-a i VJ-a – który tworzy prace na żywo z gotowych materiałów. W przeciwieństwie do poprzednich subkultur muzycznych i kierunków artystycznych, artysta sampler stara się zachować anonimowość i kontestuje dotychczasowe hierarchie kulturowe – podziały na wyróżnionego twórcę i zafascynowanych nim fanów. Artyści interpretowali techno jako kolejną inkarnację awangardowej, aliterackiej sztuki abstrakcyjnej o konstruktywistycznej proweniencji. Wchodząc w relację z rave’m interesowali się jego technologicznym wymiarem. Sztuka powstawała tutaj w reakcji na pojawienie się na masową skalę w latach 90. nowych technologii, takich jak komputery osobiste i Internet. Komputery stały się narzędziami pracy artystów. Sztuka tworzona w kontekście rave’u była kolejnym rozdziałem w historii relacji pomiędzy sztuką a technologią, bezpośrednio zapowiadającym obecną sztukę postinternetową. Stanowiła również kolejny rozdział w historii relacji sztuk i tańca.

W ramach wystawy „140 uderzeń na minutę” szczególnie ważna jest rola, jaką pełnił rave w odniesieniu do tendencji pop w sztuce polskiej lat 90. W przeciwieństwie do tak zwanej sztuki krytycznej, artyści tych nurtów szukali bardziej inkluzywnych i nieelitarnych form budowania wspólnoty poprzez sztukę.

Na wystawie zobaczymy m.in. szereg instalacji i dokumentacji akcji trójmiejskiej grupy CUKT (Centralny Urząd Kultury Technicznej), która organizowane przez siebie imprezy rave formatowała jako pastisze wieców i publicznych wydarzeń politycznych, podkreślając swoje rozczarowanie polityką czasów transformacji. Artyści w ramach swoich rave’owych happeningów takich jak Antyelekcja czy też Wiktora Cukt (wirtualna kandydatka na prezydenta), podkreśli sprawczość jednostki, która może się obywatelsko organizować, budując oddolne wspólnoty i dokonywać w ten sposób zmian. W ramach ekspozycji zaprezentowany zostanie również cykl lightboxów Marty Deskur zatytułowany Rodzina, poświęcony wspólnocie raverów, głównie DJ-ów i VJ-ów do której należała artystka w Krakowie lat 90. Była to grupa przyjaciół, połączona silnymi więzami emocjonalnymi i duchowymi. Organizowane przez nich imprezy miały za zadanie wzmacniać ich relacje. Artystka stworzyła szereg portretów swojej rodziny przyjaciół, wpisując ją w symboliczne motywy znane z malarstwa religijnego. Na wystawie pokazane zostaną także rzeźby Marka Kijewskiego i Małgorzaty Malinowskiej (Kocur), którzy fascynując się figurą DJ-a samplującego swój utwór z wielu różnych gotowych materiałów, w swoich rzeźbach łączyli w eklektyczny sposób elementy wizualne pochodzące ze skrajnie różnych kontekstów. W rzeźbie Portret Konny Andy Warhola odnoszą się do klasycznych przedstawień i jednocześnie łączą ze sobą motywy centaura, ravera w futerku i portret Warhola.

Artyści/artystki:
Paweł Althamer, Rafał Bujnowski, CUKT, Ewa Ciepielewska / LUXUS, Marta Deskur, Sławomir Elsner, Jarosław Fliciński, Dorota Jurczak, Mikołaj Jurkowski, Marek Kijewski/Małgorzata Malinowska (Kocur), Karolina Kowalska, Wspólnota Leeeżeć, Grupa Ładnie, Miłosz Łuczyński, Marcin Maciejowski, Joanna Małecka, Paweł Paulus Mazur / Yach Paszkiewicz, Najakotiva, Neurobot, Józef Robakowski, Robert Rumas, Wilhelm Sasnal, Jacek Sienkiewicz, Janek Simon, Jacek Staniszewski, Karol Suka, Agnieszka Tarasiuk, Piotr Wyrzykowski, Robert Zając, Marcelo Zammenhoff, Alicja Żebrowska, gościnnie: Gregor Różański.

Wystawa powstała we współpracy z Alter Art, organizatorem Open’er Festival w Gdyni, producentem pierwszej edycji wystawy w 2016 roku.

Wystawa otwarta 22.07 – 27.08.2017

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: wystawa