O jak Odbiorca | Filozoficzne abecadło sztuki współczesnej

O jak Odbiorca z cyklu „Filozoficzne abecadło sztuki współczesnej”
prowadzenie: dr Monika Murawska, dr hab. Mateusz Salwa, dr Piotr Schollenberger

W 1999 roku francuscy artyści Philippe Parreno oraz Pierre Huyghe wykupili od japońskiej agencji, zajmującej się filmami oraz komiksami manga, prawa do posługiwania się jedną z postaci. Anlee, jak nazywała się rysunkowa dziewczyna, zaczęła odtąd żyć własnym życiem. Artyści zaprosili innych do stworzenia jej biografii, wzbogacenia jej przeżyć, pogłębienia psychiki. Wydarli ją w ten sposób światu reprezentacji i powierzyli odbiorcom. Odtąd każdy mógł projektować na awatara własne fantazje i przemyślenia. Jednakże po pewnym czasie artyści zdecydowali: trzeba uwolnić Anlee i zabronili do tej pory używać komukolwiek jej wizerunku. W którym momencie rysunek dziewczyny „żył” jako dzieło sztuki? Gdy należał do odbiorców, mogących go dowolnie modyfikować, czy może gdy stał się od nich niezależny?
Wzajemne relacje między artystą, dziełem a odbiorcą podlegają ciągłym i trudnym do przewidzenia zmianom. Zastanawiając się nad miejscem i znaczeniem odbiorcy w tej relacji, można uznać, że zajmuje w niej on miejsce szczególne. Sztuka wymaga, a wręcz domaga się recepcji, ta bowiem jest w nią strukturalnie wpisana. Na odbiorcę można zatem spojrzeć jako na kogoś, kto na równi z artystą choć w inny sposób (współ)tworzy dzieło sztuki. Wbrew powszechnemu i utrwalonemu w filozoficznej tradycji skojarzeniu z kontemplacją, odbiór dzieła sztuki nigdy nie jest bierny, a odbiorca jest współtwórcą dzieła bez względu na to, czy tylko na nie spogląda, czy też jest w nie fizycznie zaangażowany. Kwestia recepcji sztuki jest przy tym o tyle istotna, że sposób, w jaki definiuje się odbiorcę rzutuje na to, w jaki sposób pojmuje się dzieło sztuki. W trakcie spotkania przyjrzymy się rozmaitym koncepcjom odbiorcy i odbioru: od kontemplacji po partycypację.
Filozoficzne abecadło sztuki współczesnej to zajęcia poświęcone omówieniu najważniejszych pojęć związanych ze sztuką współczesną — jej historią i zagadnieniami teoretycznymi — na modłę filozoficznego „abecadła”. Jednak nie po to, by nadmiernie upraszczać pewne problemy, lecz by krytycznie im się przyjrzeć i obronić teorię sztuki współczesnej przed zarzutem „bzdurności”, niezrozumiałości czy jałowości. Nie wydaje się bowiem, aby rację miał Barnett Newman, kiedy stwierdził, że estetyka ma się tak do malarstwa, jak ornitologia do ptaków. Przyjęta przez nas formuła, owocująca celowo arbitralnym wyborem problematyki, pozwoli nam skupić się na analizie poszczególnych pojęć, zadać pytania o ich użyteczność, zakres ich stosowalności oraz na przykładach zbadać, jak pozwalają one uchwycić pewne aspekty współczesnej praktyki artystycznej i doświadczenia sztuki. Dodatkowo postaramy się pokazać, że niektóre współczesne problemy mają charakter ponadhistoryczny i jako takie definiują w znacznej mierze fenomen sztuki.

sala multimedialna (wejście od ul. Burschego)
wstęp wolny
Prowadzenie cyklu: dr Monika Murawska, dr hab. Mateusz Salwa, dr Piotr Schollenberger (Instytut Filozofii UW)

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: wykład