TYDZIEŃ PERFORMANCE - "The girl who never was", "Empire never ended"

Erik Bünger
"The girl who never was" esej performatywny
"Empire never ended" performans muzyczny z udziałem: Jana Filipa Tupy – wiolonczela
rozmowa z artystą – prowadzący Stach Szabłowski

w ramach GŁOS / TYDZIEŃ PERFORMANCE

14 grudnia 2014, godz. 18.00, Budynek Laboratorium CSW
Wstęp wolny


Spotkanie z Erikiem Büngerem rozpocznie się performatywnym wykładem artysty – wykonywaną na żywo wersją pracy wideo "The girl who never was" prezentowanej obecnie na wystawie GŁOS. Druga część wieczoru to rozmowa z artystą, którą poprowadzi Stach Szabłowski. Spotkanie zakończy opracowany przez Erika Bünger performance "Empire never ended" w wykonaniu szwedzkiego wiolonczelisty Jana Filipa Tupy.

Ludzki głos to fenomen, który nie przestaje fascynować Erika Büngera. Szwedzki artysta traktuje go zarówno jako materię swoich prac jak i przedmiot badań. Bünger w szczególny sposób interesuje się zagadnieniem głosu, którego tożsamość nie pokrywa się z tożsamością artykułującego go ciała, a także kwestią głosu, którego związek z ciałem został zupełnie zerwany. Dubbing, brzuchomówstwo, głosy na różne sposoby transmitowane, zapisywane, przechowywane i transformowane za pomocą coraz doskonalszych technologii, głosy dochodzące do nas z drugiego końca świata, z przeszłości, a nawet zza grobu – te i pokrewne problemy stały się tematem zbioru wideo-esejów Erika Büngera pokazywanego na wystawie GŁOS – nieformalnej trylogii rozpoczętej filmem "A lecture on schizophonia" i kontynuowanej w filmach "The Third Man" oraz "The girl who never was".

Punktem wyjścia narracji "The girl who never was" (Dziewczynka, której nie było) jest zapis uważany za pierwszą w historii mechaniczną rejestrację ludzkiego głosu. Dokonał jej w 1860 roku francuski wynalazca Édouard-Léon Scott de Martinville. Skonstruowana przez niego maszyna zwana fonoautografem zapisywała głos w formie graficznej, nie posiadała jednak możliwości odtwarzania nagarnia. Zaklęty w nim głos zabrzmiał ponownie dopiero półtora wieku później. W 2008 roku naukowcy z uniwersytetu w Berkeley odsłuchali pozostawiony przez de Martinville'a zapis. Kogo jednak usłyszeli? Samego wynalazcę? Czy też jego sześcioletnią córkę, która, być może, nigdy nie istniała? Wsłuchując się w głos z nagrania de Martinville'a – najstarszy słyszalny głos jakim dysponujmy - Bünger odważnie zapuszcza się coraz dalej w labirynt spekulacji. Pokazuje w jaki sposób "boski instrument" zainstalowany w ludzkim ciele organizuje naszą wyobraźnię, stwarza świat. Artysta sugeruje, że jeżeli szukamy uwięzionego w materii ducha, możemy go odnaleźć właśnie w głosach, które dochodzą do nas z ludzkich ust, ale również z coraz doskonalszych maszyn.

Wśród zjawisk i fenomenów pozostających w orbicie zainteresowań Büngera nie mogło zabraknąć glosolalii. I nie zabrakło; właśnie tej kwestii – zjawiska mówienia językami – poświęcony jest performance artysty, który przedstawiamy w CSW Zamek Ujazdowski w ramach wystawy GŁOS. Performance Erika Büngera "Empire never ended" oparty jest na pochodzącym z 1948 roku archiwalnym nagraniu głosu człowieka przemawiającego językami. Uważa się, że mówca pozostawał w czasie nagrania w stanie transu. Dźwięki i słowa, które artykułuje nie zostały rozpoznane jako należące do któregokolwiek ze znanych języków. Nie wiemy jaka była ojczysta mowa tego człowieka. Nie wiemy też, czy kultywował jakieś wierzenia religijne – a jeżeli tak, to jakie.
Podczas performance'u archiwalne nagranie glosolalii odtwarzane jest z głośników. Jednocześnie grający na żywo muzyk podąża za zapisem jak najdokładniej tylko zdoła, starając się utrzymać w harmonii i tonacji oryginału. "Empire never ended" to działanie, w którym pełna kontrola i kompletny brak kontroli okazują się jednym i tym samym. Wykonanie utworu wymaga od muzyka najwyższej koncentracji i całej precyzji na jaką go stać. A jednocześnie wykonawca musi oddać swoje umiejętności, koncentrację i precyzję w ręce mocy, która zdaje się znajdować poza jakąkolwiek ludzką kontrolą. Mocy, której nie pojmujemy – i o której nie wiemy nic.

Praca "Empire never ended" została oryginalnie napisana dla Ensemble Modern na zamówienie Fundacji BHF-Bank w ramach projektu Frankfurter Positionen Praca oparta jest na nagraniu "Banta Trance Speech" opublikowanym przez Thomasa Knoefela i Andreasa Fischera w antologii "Occult Voices – Paranormal Music, Recordings of unseen Intelligences 1905-2007" (CD, Kolonia, 2007).

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: inne