SZTUKA DZIELENIA LUDZI. Rozmowa o najbardziej kontrowersyjnym pojęciu współczesnej nauki

UWAGA!!! Z przyczyn losowych data wydarzenia uległa zmianie! Zapraszamy na spotkanie:
9 LISTOPADA, ŚRODA, GODZ. 19.00

PRZEMYSŁAW WIELGOSZ, autor książki „Gra w rasy” oraz MACIEJ GÓRNY, autor „Historii głupich idei” mówią o tym, jak naukowe pojęcie rasy stało się przedmiotem ideologicznej manipulacji, źródłem konfliktów i wojen oraz najbardziej kontrowersyjnym terminem współczesnej nauki.
Rozmawia: PIOTR KIEŻUN, redaktor portalu Kultura Liberalna.

Przywykliśmy do interpretacji rasizmu jako zestawu stereotypów i uprzedzeń. Przemysław Wielgosz w swojej fascynującej, nominowanej do Nagrody Literackiej „Nike” książce „Gra w rasy” zaproponował głębszą analizę tego zjawiska, poszukując jego korzeni w długiej historii narodzin i ekspansji kapitalizmu. W swej narracji połączył dwie, rzadko rozpatrywane razem perspektywy: lokalną, odnosząca się do pańszczyzny i późniejszego „urasowienia” klasy ludowej w naszej części Europy, oraz globalną, związaną z rozwojem niewolnictwa i „wynalazkiem rasy” w basenie północnego Atlantyku. Poruszając się między historią i współczesnością, odwołując się do badań z zakresu filozofii, socjologii i nauk ekonomicznych oraz – co przydaje książce nerwu – do znanych obrazów filmowych ukazał jak tworzono hierarchie i tożsamościowe przeciwieństwa.
Maciej Górny w książce „Historia głupich idei albo duch narodu w świątyni nauki” zawarł panoramę zbiorowych obłędów nowoczesnej Europy, które kwitły w majestacie nauki swojego czasu. Wśród nich jest rasowa, narodowa i płciowa wyższość, bo – jak zauważa autor – nie ma idiotyzmu, który trafiwszy na sprzyjające okoliczności, nie urośnie do rangi naukowego pewnika. W opowieści Górnego wiele miejsca zajmuje Polska i marzenie o Polsce. W polskiej debacie politycznej argumenty rasowe wracały po wielekroć, a po 1918 roku odegrały kluczowa rolę w kreowaniu obrazu wieloetnicznej społeczności odrodzonej Polski. „Czy nauka zanurzona w życiu społecznym i w sporach politycznych, budująca narody i państwa, a nade wszystko zohydzająca bliźniego o innym pochodzeniu, należy do przeszłości?” – wprost pyta w swej książce Maciej Górny.
Obydwu autorów zaprosiliśmy do rozmowy o tym, czy naukowe pojęcie rasy skazane jest na ideologiczne uwikłanie oraz komu i do czego może służyć.

PRZEMYSŁAW WIELGOSZ
Dziennikarz, wydawca i kurator. Redaktor naczelny polskiej edycji „Le Monde diplomatique” oraz serii książkowych: Biblioteki „Le Monde diplomatique” i Biblioteki alternatyw ekonomicznych. W wydawnictwie RM jest redaktorem merytorycznym serii Ludowa historia Polski. Publikował m.in. w „Wiadomościach Kulturalnych”, „Trybunie”, „Przekroju”, „Piśmie”, „Guardianie”, „Aspen Review” i „Freitagu”. Jest m.in. autorem książek „Opium globalizacji” i „Witajcie w cięższych czasach”, redaktorem i współautorem książek, m.in. „Koniec Europy jaką znamy”, „Dyktatura długu”, „Realny kapitalizm. Wokół teorii kapitału monopolistycznego”, „Pandemia kapitalizmu”, „Ekonomie przyszłości”. Jest kuratorem cykli „Ekonomie przyszłości” w Biennale Warszawa, „Ludowa Historia Polski” w Strefie WolnoSłowej oraz „Historie ludzi bez historii” w Teatrze Ósmego Dnia.

MACIEJ GÓRNY
Urodzony w 1976 roku, jest profesorem w Instytucie Historii PAN w Warszawie. Główne obszary jego zainteresowań to dzieje Europy Środkowo-Wschodniej w XIX i XX wieku oraz historia nauki. Jego książki o marksistowsko-leninowskich historiografiach regionu po 1945 roku zostały przetłumaczone na kilka języków. Pisał o zaangażowaniu ludzi nauki w politykę: „Wielka Wojna profesorów. Nauki o człowieku (1912-1923)”, „Kreślarze ojczyzn. Geografowie i granice międzywojennej Europy”. Wraz z prof. Borodziejem opublikował głośną historię I wojny światowej w Europie Środkowo-Wschodniej: „Nasza wojna”. Publikuje w „Gazecie Wyborczej”, „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, „Przeglądzie Politycznym”. Ma na koncie współtworzenie wystaw – ostatnio Architektura niepodległości w Europie Środkowej w MCK w Krakowie.

PIOTR KIEŻUN
Redaktor i szef działu recenzji książkowych w tygodniku „Kultura Liberalna”. Studiował socjologię i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 2008–2015 pracował w Instytucie Książki. Pisze o francuskiej kulturze i społeczeństwie, zajmuje się związkami literatury i polityki w XX wieku. Publikował również w „Tygodniku Powszechnym”, „Znaku”, „Res Publice Nowej” i „Le Magazine Littéraire”.

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Mokotów lub w kategoriach: spotkanie wykład