Na wygnaniu – wojenne historie kompozytorów norweskich i polskich // In exile – wartime stories of Norwegian and Polish composers

*** English version below ***

Na wygnaniu – wojenne historie kompozytorów norweskich i polskich
12 marca 2023, godz. 18:00,
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
WSTĘP WOLNY

Prelekcja Mony Levin pt. "Dramatic Lives: Norwegian Jewish Musicians" (Dramatyczne losy norwesko-żydowskich muzyków) odbędzie się w języku angielskim, podczas wydarzenia dostępny będzie jej tekst w wersji polskiej.

Wykonawcy:
Mona Levin – wykład
Sveinung Bjelland – fortepian
Laurens Weinhold – skrzypce
Adam Siebers – skrzypce
Tomasz Rosiński – altówka
Mateusz Błaszczak – wiolonczela

Program:
Issay Dobrowen – Märchen op. 16 na skrzypce i fortepian [5’]
wykład Mony Levin
przerwa
Issay Dobrowen – Mélodie Hébraïque op. 12 na skrzypce i fortepian [6’]
Issay Dobrowen – Élegie na fortepian [5’]
Ernest Bloch – Nigun z Baal Schem na skrzypce i fortepian B. 47 nr 2 [7’]
Paweł Klecki – Allegro scherzoso (cz. II) z Tria smyczkowego op. 29 [8’]
Mieczysław Wajnberg Allegro con moto i Moderato assai (cz. I, III) z Tria smyczkowego op. 48 [12’]

Kolejna odsłona dwuletniego projektu Interakcje-Integracje prowadzonego przez Sinfonię Varsovię i K&M FEST w Stavanger 2022–23 została zaplanowana na weekend 10–12 marca 2023 roku w Warszawie. Po sukcesie październikowej wizyty Sinfonii Varsovii w Stavanger projekt wraca do Warszawy, tym razem dotykając kwestii uchodźczych.
Głównym punktem weekendu jest wydarzenie zatytułowane Na wygnaniu – wojenne historie kompozytorów norweskich i polskich, obejmujące koncert kameralny poprzedzony wykładem. Ponadto, w ciągu weekendu młodzież dotknięta doświadczeniami uchodźczymi weźmie udział w dwudniowych warsztatach komiksowych pt. Wyraź się przez komiks, przygotowanym przez libańsko-norweską ilustratorkę, artystkę wizualną i animatorkę Jeanine El Khawand. Weekend rozpocznie wspólny koncert kameralny muzyków norweskich i instrumentalistów Sinfonii Varsovii dla uchodźców ukraińskich. Partnerami tych działań są odpowiednio: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera oraz Warszawskie Centrum Pomocy Rodzinie.

Na wygnaniu – wojenne historie kompozytorów norweskich i polskich (Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, 12 marca 2023, godz. 18:00)
Bohaterką wieczoru słowno-muzycznego 12 marca jest Mona Levin (ur. 1939). Ta uznana norweska dziennikarka, pisarka i krytyczka teatralna związana jest od 1973 z wiodącą norweską gazetą „Aftenposten”. Była m.in. redaktorką kilku norweskich magazynów muzycznych, takich jak „Listen to Norway” (1992–2001) czy „Resonans” (1997–2000) wydawanego przez Filharmonię w Oslo. Jest autorką kilku biografii ważnych postaci norweskiego życia kulturalnego i społecznego. Szczególnie miejsce w twórczości pisarskiej Levin zajmuje (pisana przez nią jako ghostwriterkę) autobiografia jej ojca Roberta, uznanego pianisty i organizatora życia muzycznego w powojennej Norwegii, a także biografia do dziś żyjącej matki Solveig (ur. 1914). Na tle życia matki Mona Levin przedstawiła panoramę historii norweskich rodzin żydowskich od końca XIX wieku po współczesność. Rodzina Mony Levin doznała prześladowań po zajęciu Norwegii przez nazistów podczas II wojny światowej. Jej osobiste doświadczenia zmotywowały ją do walki o podtrzymanie pamięci o krzywdach społeczności żydowskiej w Norwegii, czyniąc z Mony Levin jedną z najważniejszych adwokatek tej sprawy w kraju. Zainteresowania artystyczne i historia rodziny skierowały z kolei jej uwagę na wojenne losy tamtejszych żydowskich muzyków.
W wykładzie pt. Dramatic Lives: Norwegian Jewish Musicians Mona Levin przybliża postaci trójki wybitnych przedstawicieli norweskiego życia muzycznego. Najbardziej utytułowaną i uznaną międzynarodowo postacią jest dyrygent i kompozytor Isaj Dobrowen (1891–1953), który w latach 1928–31 kierował orkiestrą Filharmonii w Oslo, a w latach II wojny światowej Orkiestrą Symfoniczną w Göteborgu. Skrzypek Ernst Glaser (1904–79) był wieloletnim koncertmistrzem orkiestry Filharmonii w Oslo, z kolei ojciec Mony Levin, Robert Levin (1912–96) – uznanym pianistą, kameralistą i ważnym organizatorem życia muzycznego w Norwegii. Podczas wykładu zapoznamy się zarówno z ich przed-, jak i powojennymi życiorysami artystycznymi na tle wydarzeń w Europie.
W drugiej części wieczoru goście z Norwegii – pianista Sveinung Bjelland i skrzypek Laurens Weinhold wykonają trzy miniatury ze stopniowo przywracanej spuścizny kompozytora Isaja Dobrowena oraz słynną modlitwę Nigun Ernesta Blocha (1880–1959), jednego z najbardziej emblematycznych kompozytorów odwołujących się do spuścizny hebrajskiej. Istotnym uzupełnieniem programu będą wybrane części z triów smyczkowych dwóch polskich kompozytorów: obok znacznie w ostatnich latach rozpowszechnionej twórczości Wajnberga (1919–96), zabrzmi rzadko wykonywane Trio smyczkowe op. 29 Pawła Kleckiego (1900–73). Pochodzący z Łodzi artysta do momentu przejęcia władzy przez Hitlera w roku 1933 rozwijał wyjątkową karierę dyrygencką i kompozytorską, współpracując ściśle z Wilhelmem Furtwänglerem i Berlińską Filharmonią. Jego trio, datowane na rok 1934, można potraktować jako muzyczne świadectwo burzliwego momentu w życiorysie kompozytora. Tria Wajnberga i Kleckiego wykonają kameraliści Sinfonii Varsovii – Adam Siebers (skrzypce), Tomasz Rosiński (altówka) i Mateusz Błaszczak (wiolonczela).

Mona Levin (ur. 1939) od 50 lat współpracuje z wiodącą norweską gazetą „Aftenposten”, z czego 25 lat jako niezależna krytyczka teatralna. Specjalizuje się w muzyce klasycznej oraz teatrze. Studiowała literaturę i teatr na Norweskiej Akademii Teatralnej oraz w Stanach Zjednoczonych. Na przestrzeni lat opublikowała kilka biografii muzyków i aktorów, poszukiwaczy przygód oraz dyrektora generalnego Czerwonego Krzyża, a nawet książki kucharskie. Jej ostatnia książka (Mors historie. En familiesaga 2015) opowiada historię rodziny ze strony matki; ponadto jako ghostwriterka napisała autobiografię swojego ojca (Med livet i hendene 1983). Przez 25 lat była redaktorką „Klassisk Musikkmagasin” i nadal redaguje jego cyfrową wersję na klassiskmusikk.com. Przez dziewięć lat redagowała „Listen to Norway”, anglojęzyczny magazyn o muzyce norweskiej, który był wydawany na całym świecie, a przez osiem lat redagowała programy w Narodowej Operze Norweskiej. Mona Levin często udziela się jako wykładowczyni i komentatorka społeczna. Jest laureatką nagrody „Krytyka Roku” Norweskiego Stowarzyszenia Krytyków (Olav Dalgards kritikarpris 2016) oraz nagrody dziennikarskiej „Złote Pióro” (Gullpennen 1988).

Projekt Interakcje/Integracje organizowany jest we współpracy z Norwegian Youth Chamber Music Festival (K&MFEST) w ramach programu „Kultura”, dofinansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2014–2021.


***[EN]***

In exile – wartime stories of Norwegian and Polish composers
12 March 2023, 6:00 PM
POLIN Museum of the History of Polish Jews
ADMISSION FREE

Lecture ’Dramatic Lives: Norwegian Jewish Musicians’ will be held in English, Polish translation will be available to the audience at the event.

Performers:
Mona Levin – lecture
Sveinung Bjelland – piano
Laurens Weinhold – violin
Adam Siebers – violin
Tomasz Rosiński – viola
Mateusz Błaszczak – cello

Programme:
Issay Dobrowen – Märchen for violin and piano, Op. 16 [5’]
lecture by Mona Levin
intermission
Issay Dobrowen – Mélodie Hébraïque for violin and piano, Op. 12 [6’]
Issay Dobrowen – Élegie for piano solo [5’]
Ernest Bloch – Nigun from Baal Schem for violin and piano, B. 47 No. 2 [7’]
Paul Kletzki – Allegro scherzoso (mov. II) from String Trio, Op. 29 (excerpts) [8’]
Mieczysław Weinberg – Allegro con moto and Moderato assai (mov. I, III) from String Trio, Op. 48 [12’]

Mona Levin (b. 1939) has been associated with the leading Norwegian newspaper, Aftenposten, for 50 years, the last 25 as a freelance theatre critic. Her main fields are classical music and the theatre. She studied literature and theatre in the US and at the Norwegian Academy of Theatre. Over the years she has published several biographies on musicians and actors, as well as that of adventurers, a Red Cross General Director and even cookbooks. Her last volume (Mors historie. En familiesaga 2015) told the story of her mother’s family, while she ghosted the life story of her father (Med livet i hendene 1983). She was editor of the Klassisk Musikkmagasin for 25 years and is still editing the digital version, Klassiskmusikk.com. For nine years she edited Listen to Norway, an English language magazine on Norwegian music which was published internationally, and she was editor of programs at The Norwegian Opera for eight years. Mona Levin often contributes as lecturer and social commentator. She has won the Norwegian Critics’ Association’s “Critic of the Year” prize (Olav Dalgards kritikarpris 2016), and she has received the language prize “The Golden Pen” (Gullpennen 1988).

The Interactions/Integrations project is organized in cooperation with the Norwegian Youth Chamber Music Festival (K&MFEST) as part of the "Culture" program co-financed by the European Economic Area Financial Mechanism for 2014–2021.

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: koncert wykład