Tomasz Stawiszyński. WYKŁAD MISTRZOWSKI #1. LAWRENCE DURRELL: CZTEROKSIĄG WSPÓŁCZESNOŚCI | Świat niepewności. Głęboki ocean nieznanego

BIG BOOK CAFE Akademia zaprasza na cykl trzech wykładów mistrzowskich TOMASZA STAWISZYŃSKIEGO zatytułowanych LAWRENCE DURRELL. CZTEROKSIĄG WSPÓŁCZESNOŚCI.

Na początku XX wieku rozpadają się dwa z pozoru stabilne światy. Świat racjonalnego i przejrzystego ludzkiego „ja” – za sprawą Freuda. I przewidywalny, ustrukturowany, newtonowski świat materialny – za sprawą Einsteina. Z konsekwencji tych zmian dopiero zaczynamy sobie zdawać sprawę. Tymczasem pewien bardzo niedoceniony pisarz już pół wieku temu je dostrzegł i przenikliwie opisał. Pochodzący z Wielkiej Brytanii, ale urodzony w Indiach Lawrence Durrell, autor „Kwartetu Aleksandryjskiego”, monumentalnego czteroksięgu, zmierzył się na polu literatury z odkryciami psychoanalizy i teorii względności. Czteroksiąg to wielowymiarowe, nieoczywiste lustro, w którym odbija się nasza epoka.

WYKŁAD #1
Świat niepewności. Głęboki ocean nieznanego
Czwartek, 5 października, 19.00

Psychoanaliza i teoria względności – niedługo później zaś mechanika kwantowa – skutecznie zdestabilizowały statyczną wizję świata obowiązującą jeszcze pod koniec XIX wieku. Scjentystyczna nadzieja pełnego wyjaśnienia rzeczywistości – przełamywana rozmaitymi irracjonalizmami, z teozofią i spirytyzmem na czele – została skutecznie pogrzebana przez Freuda i Einsteina. Ten pierwszy pokazał, że pod powierzchnią pozornie racjonalnego „ja” drzemie głęboki i ciemny ocean nieznanego. Ten drugi ujawnił nieadekwatność naszych przekonań dotyczących czasu i przestrzeni. Te dwa odkrycia – nieświadomość oraz względność – fundamentalnie przemieniły nie tylko nasz obraz świata, ale także nasze doświadczenie i percepcję. „Kwartet Aleksandryjski” jest próbą opisania tego przemienienia w literaturze. A jak ten opis wygląda dzisiaj, sześćdziesiąt pięć lat po publikacji „Justyny”, pierwszego tomu czteroksięgu? Pokażę, że jest wyjątkowo trafny i aktualny.

ZAPRASZAMY TAKŻE NA KOLEJNE WYKŁADY AUTORSKIE TOMASZA STAWISZYŃSKIEGO:
WYKŁAD 2
Lawrence Durell: Miłosny śpiew do własnego odbicia >> link
Czwartek, 26 października, 19.00

WYKŁAD 3
Lawrence Durell: Nowe duchowości. Gnoza i gnostycyzm
Czwartek, 16 listopada, 19.00
***

Na wykłady zapraszamy osobiście do centrum literackiego Big Book Cafe MDM [Koszykowa 34/50].

Wstęp jest wolny. Zapraszamy osoby dorosłe.
Zapraszamy od godz. 18.00 [wcześniej ustawiamy salę].
Wykład nie będzie transmitowany.

Czas trwania wykładu: 60 min., po nim rozpoczniemy sesję pytań i odpowiedzi (30 min.)
Wydarzenie jest częścią Stałego programu Kulturalnego i jest współfinansowane ze środków Miasta Stołecznego Warszawy.

KONCEPCJA WYKŁADÓW TOMASZA STAWISZYŃSKIEGO
W cyklu trzech godzinnych wykładów opowiem o jednym z najważniejszych, a zarazem najbardziej niedocenionych pisarzy XX wieku, Lawrensie Durrellu (1912-1991), autorze m.in. cykli powieściowych „Kwartet Aleksandryjski” (1957-60) i „Kwintet Awinioński” (1974-85). Pokażę, że proza Durrella wyprzedzała swój czas. Zarówno prezentowana przezeń wizja świata, jak i podejmowane wątki, w sposób wizjonerski przewidywały rozmaite kulturowe zjawiska, aktualne także dzisiaj.

Na początku XX wieku nieodwołalnie rozpadają się dwa z pozoru stabilne światy. Świat racjonalnego i przejrzystego ludzkiego „ja” – za sprawą Zygmunta Freuda. I przewidywalny, ustrukturowany, newtonowski świat materialny – za sprawą Alberta Einsteina. Późniejsze wydarzenia tylko to potwierdzają. Pierwsza, a potem druga wojna światowa ujawniają otchłanie drzemiące pod poszewką tego, co z pozoru racjonalne i moralne. Fizyka kwantowa kompletnie zmienia rozumienie materii i rządzących nią praw.

Z konsekwencji tych zmian – społecznych, kulturowych, psychologicznych, zbiorowych i jednostkowych – powoli zaczynamy sobie dopiero zdawać sprawę. Tymczasem pewien zapomniany dziś, a w każdym razie bardzo niedoceniony pisarz, już pół wieku temu je dostrzegł i w niezwykle przenikliwy sposób opisał. Może dlatego właśnie próżno go dziś szukać w różnych hierarchiach i kanonach, że tak radykalnie wyprzedził swój czas?

Tym pisarzem był pochodzący z Wielkiej Brytanii, ale urodzony w Indiach (co dla jego wyobraźni miało, jak twierdził, zasadnicze znaczenie) Lawrence Durrell, autor – między innymi – „Kwartetu Aleksandryjskiego”, monumentalnego czteroksięgu, na który składają się tomy „Justyna”, „Balthazar”, „Mountolive” i „Clea”.

Zmierzyć się na polu literatury z odkryciami psychoanalizy i teorii względności – oto ambicja, która przyświecała Durrellowi w „Kwartecie”. Ale przecież efekty okazały się znacznie rozleglejsze. W tych czterech powieściach – tworzących niechronologiczne czasoprzestrzenne kontinuum – mamy całą współczesność: rozdarcie pomiędzy nauką a gnozą (czy w ogóle – duchowością), spiski i politykę, kryzys miłości i bliskości, narcyzmy i neurozy, psychoterapię i transcendencję.

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: wykład