Tomasz Stawiszyński. WYKŁAD MISTRZOWSKI #3 LAWRENCE DURRELL. CZTEROKSIĄG WSPÓŁCZESNOŚCI

BIG BOOK CAFE Akademia zaprasza na cykl trzech wykładów mistrzowskich TOMASZA STAWISZYŃSKIEGO zatytułowanych "LAWRENCE DURRELL. CZTEROKSIĄG WSPÓŁCZESNOŚCI"

Na początku XX wieku rozpadają się dwa z pozoru stabilne światy. Świat racjonalnego i przejrzystego ludzkiego „ja” – za sprawą Freuda. I przewidywalny, ustrukturowany, newtonowski świat materialny – za sprawą Einsteina. Z konsekwencji tych zmian dopiero zaczynamy sobie zdawać sprawę. Tymczasem pewien bardzo niedoceniony pisarz już pół wieku temu je dostrzegł i przenikliwie opisał. Pochodzący z Wielkiej Brytanii, ale urodzony w Indiach Lawrence Durrell, autor „Kwartetu Aleksandryjskiego”, monumentalnego czteroksięgu, zmierzył się na polu literatury z odkryciami psychoanalizy i teorii względności. Czteroksiąg to wielowymiarowe, nieoczywiste lustro, w którym odbija się nasza epoka.

WYKŁAD #3
NOWE (GNOSTYCZNE DUCHOWOŚCI)
Czwartek, 16 LISTOPADA, 19.00

Nowe (gnostyczne) duchowości
Gnoza i gnostycyzm – odpowiednio: pewna specyficzna postawa wobec rzeczywistości oraz grupa prądów religijnych występujących w późnej starożytności – to jeden z głównych wątków pojawiających się w całej twórczości Durrella. Perspektywa gnostycka – w największym uogólnieniu – uznaje, że świat, w którym żyjemy, jest dziełem bóstwa złośliwego i niegodziwego. Żeby wydostać się spod jego władzy – a tym samym osiągnąć zbawienie – trzeba podążyć ścieżką szczególnego poznania. Nie łaska bowiem, ale wiedza, jest w gnozie źródłem wyzwolenia. Bohaterowie Durrella gnozą się fascynują, szukają w niej odpowiedzi na najważniejsze pytania. Także we współczesnym świecie – w popkulturze, rozmaitych nurtach nowej duchowości czy niektórych szkołach psychoterapii – widać wyraźne ślady oddziaływania różnych form gnozy i neognozy. W trakcie wykładu spróbuję je prześledzić i –korzystając z „Kwartetu” oraz „Kwintetu” – zastanowić się nad źródłami ich niesłabnącej popularności.

To ostatni z trzech wykładów Tomasza Stawiszyńskiego wygłoszonych w Big Book Cafe.
***

Na wykłady zapraszamy osobiście do centrum literackiego Big Book Cafe MDM [Koszykowa 34/50].
Wstęp jest wolny.

Zapraszamy osoby dorosłe.
Zapraszamy od godz. 18.00
[wcześniej ustawiamy salę].

Przygotujemy 100 miejsc siedzących oraz 30 miejsc stojących.
Decyduje kolejność obecności na miejscu. Nie ma możliwości zajmowania miejsc dla znajomych.
Przy wejściu każda z osób otrzyma pojedynczą wejściówkę.

Wykład nie będzie transmitowany.
Czas trwania wykładu: 60 min., po nim rozpoczniemy sesję pytań i odpowiedzi (30 min.)

Wydarzenie jest częścią Stałego programu Kulturalnego i jest współfinansowane ze środków Miasta Stołecznego Warszawy.

KONCEPCJA WYKŁADÓW TOMASZA STAWISZYŃSKIEGO
W cyklu trzech godzinnych wykładów opowiem o jednym z najważniejszych, a zarazem najbardziej niedocenionych pisarzy XX wieku, Lawrensie Durrellu (1912-1991), autorze m.in. cykli powieściowych „Kwartet Aleksandryjski” (1957-60) i „Kwintet Awinioński” (1974-85). Pokażę, że proza Durrella wyprzedzała swój czas. Zarówno prezentowana przezeń wizja świata, jak i podejmowane wątki, w sposób wizjonerski przewidywały rozmaite kulturowe zjawiska, aktualne także dzisiaj.

Na początku XX wieku nieodwołalnie rozpadają się dwa z pozoru stabilne światy. Świat racjonalnego i przejrzystego ludzkiego „ja” – za sprawą Zygmunta Freuda. I przewidywalny, ustrukturowany, newtonowski świat materialny – za sprawą Alberta Einsteina. Późniejsze wydarzenia tylko to potwierdzają. Pierwsza, a potem druga wojna światowa ujawniają otchłanie drzemiące pod poszewką tego, co z pozoru racjonalne i moralne. Fizyka kwantowa kompletnie zmienia rozumienie materii i rządzących nią praw.

Z konsekwencji tych zmian – społecznych, kulturowych, psychologicznych, zbiorowych i jednostkowych – powoli zaczynamy sobie dopiero zdawać sprawę. Tymczasem pewien zapomniany dziś, a w każdym razie bardzo niedoceniony pisarz, już pół wieku temu je dostrzegł i w niezwykle przenikliwy sposób opisał. Może dlatego właśnie próżno go dziś szukać w różnych hierarchiach i kanonach, że tak radykalnie wyprzedził swój czas?

Tym pisarzem był pochodzący z Wielkiej Brytanii, ale urodzony w Indiach (co dla jego wyobraźni miało, jak twierdził, zasadnicze znaczenie) Lawrence Durrell, autor – między innymi – „Kwartetu Aleksandryjskiego”, monumentalnego czteroksięgu, na który składają się tomy „Justyna”, „Balthazar”, „Mountolive” i „Clea”.

Zmierzyć się na polu literatury z odkryciami psychoanalizy i teorii względności – oto ambicja, która przyświecała Durrellowi w „Kwartecie”. Ale przecież efekty okazały się znacznie rozleglejsze. W tych czterech powieściach – tworzących niechronologiczne czasoprzestrzenne kontinuum – mamy całą współczesność: rozdarcie pomiędzy nauką a gnozą (czy w ogóle – duchowością), spiski i politykę, kryzys miłości i bliskości, narcyzmy i neurozy, psychoterapię i transcendencję.
***

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: spotkanie wykład