Reportaż szuka siebie. Kryzys narracji. Gitkiewicz/Goźliński/Małochleb

Zapraszamy do Faktycznego Domu Kultury na cykl debat z okazji 15 urodzin Fundacji Instytut Reportażu!

W 2024 roku mija piętnaście lat od powstania Fundacji Instytut Reportażu. W momencie powołania jej do życia polski reportaż był na fali wznoszącej. To właśnie wtedy w polskich wydawnictwach zaczęły powstawać silne, reporterskie serie; gatunek ten ciągle miał się jeszcze dobrze w redakcjach; wkrótce też miała się narodzić jedna z najważniejszych nagród literackich w Polsce czyli Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego poświęcona literaturze reporterskiej. Na rynku zaczęły się pojawiać coraz głośniejsze, reporterskie premiery. Reportaż wypracował sobie silną pozycję w polskiej literaturze, miał i nadal ma wierną, oddaną i ufającą mu publiczność. Jak powiedział to w jednej ze zorganizowanych przez nas dyskusji prof. Przemysław Czapliński “reportaż jest w Polsce tak silny, że to reporterzy i reporterki decydują dziś o tym co reportażem jest, a co nim nie jest”. Z perspektywy czasu można odczytać tę diagnozę jak przestrogę. Od tamtego czasu wiele się zmieniło. Dziś dużo mówi się o kryzysie reportażu, który coraz rzadziej pojawia się w prasie i ciągle nie może sobie znaleźć w internecie. Gatunek ten przeniósł się niemal w całości do książek, tych nadal pojawia się dużo, co jest europejskim fenomenem, coraz częściej zasadnym jest jednak pytanie czy ta ilość na pewno przekłada się na jakość. Otwarta zostaje też kwestia, czy narzędzia wykorzystywane przez reportaż od dziesięcioleci są adekwatne do opisu świata, który w międzyczasie bardzo się zmienił. Wszystkie te pytania chcemy sobie zadać i poszukać na nie odpowiedzi przy okazji tego piętnastolecia. Zakładając Instytut w 2009 roku napisaliśmy, że reportaż “został wynaleziony po to, żeby jaki najwięcej ludzi zrozumiało innych ludzi”. Ciągle w to wierzymy. I jesteśmy przekonani, że dziś właśnie taki reportaż jest szczególnie potrzebny.

Reportaż szuka siebie. Jak i po co jeszcze opowiadamy?

Pierwsza debata poświęcona jest kryzysowi narracji.

“Ani tweety, ani informacje nie składają się na opowieść. Również oś czasu nie opowiada żadnej historii życia, żadnej biografii. Jest addytywna, nie narratywna. Człowiek cyfrowy przebiera palcami, bezustannie licząc i szacując” - pisze Byung-Chul Han na łamach wydanego w 2024 roku “Kryzysu narracji”.

Koreańsko- niemiecki myśliciel zwraca uwagę, że cyfrowy obieg informacji - jego tempo i skala - utrudnia namysł nad światem, a niekiedy wręcz uniemożliwia zaistnienie opowieści czy narracji. Storytelling zaś, Byung-Chul Han traktuje jak erzac prawdziwej narracji umożliwiającej namysł nad światem. Jak w tym kontekście oceniać kondycję i perspektywy reportażu?

Uczestnicy i uczestniczki: Paweł Goźliński, Olga Gitkiewicz
Prowadzenie: Paulina Małochleb
Projekt współfinansuje Miasto Stołeczne Warszawa

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: spotkanie wykład