20. Kwartesencja: Mendelssohn / Beethoven

[Wstęp na oba festiwalowe koncerty jest bezpłatny]

Felix 𝐌𝐞𝐧𝐝𝐞𝐥𝐬𝐬𝐨𝐡𝐧-𝐁𝐚𝐫𝐭𝐡𝐨𝐥𝐝𝐲 – Kwartet smyczkowy op. 13 nr 2 a-moll
Ludwig 𝐯𝐚𝐧 𝐁𝐞𝐞𝐭𝐡𝐨𝐯𝐞𝐧 – Kwartet smyczkowy op. 135 F-dur

Wykonanie: Royal String Quartet
(Izabella Szałaj-Zimak, Elwira Przybyłowska, Paweł Czarny, Michał Pepol)
--
Feliks Mendelssohn-Bartholdy pochodził z zamożnej żydowskiej rodziny. Jego talent ujawnił się nadzwyczaj wcześnie. Kwartet smyczkowy a-moll op. 13 (1827), choć klasyczny w formie, przepełniony jest ogromną dozą liryzmu, melancholii, nonszalancji, śpiewności. To owoc wyobraźni osiemnastoletniego kompozytora, który dojrzał po dokładnym przestudiowaniu twórczości zmarłego kilka miesięcy wcześniej mistrza – Ludwiga van Beethovena.

Zdaje się, że nieprzypadkowe są bezpośrednie nawiązania do jego autorytetu. Wybór tonacji pokrywa się z tonacją użytą w jednym z ostatnich Kwartetów Ludwiga op. 132 (a-moll). Z kolei w Ostatnim Kwartecie op. 135 Ostatni z Klasyków kreśli niemal eschatologiczny motyw: „Muss es sein..?” („Czy tak musi być..?”). Pierwsze dźwięki Pierwszego Kwartetu Feliksa niejako kontynuują muzyczną retorykę za pomocą autocytatu z uprzednio skomponowanej Pieśni „Frage”: „Ist es wahr..?” („Czy to prawda?”); pytanie to pada kilkukrotnie.

Ostatni Kwartet (op. 135) Ludwiga van Beethovena to dzieło zaskakujące. Wyróżnia się na tle jego pozostałych późnych, monumentalnych utworów kameralnych. Posiada żartobliwy, niekiedy wręcz zaczepny charakter. Można odnieść wrażenie, że to dzieło kompozytora, który po latach poszukiwań, zmagań, eksperymentów, doznał objawienia - dotknął finalnie prostej prawdy… Zwięzła forma, przejrzysta faktura, pogodność przywodzić mogą na myśl młodzieńczy etap twórczości Ludwiga. Być może dobór tonacji również nie był przypadkowy i stanowi klamrę tego gatunku: Kwartet op. 18 nr 1 również jest w tonacji F-dur. To jednak tylko pozory. Przywołując styl wcześniejszego klasycznego kwartetu smyczkowego, Beethoven wypełnił go mieszanką treści dotychczasowych doświadczeń, jakby chciał powiedzieć „oto pierwszy kwartet smyczkowy, który bym napisał, gdybym wtedy wiedział wszystko, co wiem teraz”.

Festiwal dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu "Muzyka", realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.
Festiwal Kwartesencja jest współfinansowany przez ZAIKS.

➡️ 20. Kwartesencja, szczegóły kolejnego koncertu 20 grudnia >> link

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Mokotów lub w kategoriach: koncert