Przewodnik po powstańczej Warszawie | Spacer z Tomaszem Urzykowskim

Zapraszamy na spacer szlakiem miejsc i śladów Powstania Warszawskiego na Woli i Powązkach. Poprowadzi go Tomasz Urzykowski, historyk sztuki, dziennikarz „Gazety Stołecznej”, współautor – z Jerzym S. Majewskim – „Przewodnika po powstańczej Warszawie”, którego nowe wydanie ukazało się w ubiegłym roku.

To właśnie na Woli i Powązkach swoją powstańczą epopeję rozpoczęły oddziały elitarnego Zgrupowania AK „Radosław” pod dowództwem podpułkownika Jana Mazurkiewicza „Radosława”, w tym harcerskie bataliony „Zośka” i „Parasol”. Stąd wyruszyły na szlak bojowy wiodący przez Muranów, Starówkę, kanały do Śródmieścia, Górny Czerniaków (tzw. Powiśle Czerniakowskie – dzisiejszy Solec), Mokotów i z powrotem do Śródmieścia. Także tutaj, w pobliżu barykady z przewróconych tramwajów przegradzającej ul. Wolską, narodziła się jedna z najsłynniejszych powstańczych piosenek – „Pałacyk Michla”. Jej słowa do melodii „Nie damy Popradowej fali” napisał podczas krótkiej przerwy w wymianie ognia plutonowy podchorąży Józef Andrzej Szczepański „Ziutek”, żołnierz „Parasola”, stacjonujący wtedy w kamienicy młynarskiej rodziny Michlerów przy ul. Wolskiej.

Powstanie w tej części miasta załamało się pod naporem niemieckiej odsieczy, która w sobotni ranek, 5 sierpnia 1944 roku, uderzyła na Warszawę od zachodu. W kierunku centrum miasta szturm przeprowadziła grupa bojowa generała SS i policji Heinza Reinefartha. Wspomagała ją broń pancerna oraz batalion brygady pułkownika SS Oskara Dirlewangera złożonej z kryminalistów. Na zajmowanym terenie Niemcy dokonywali rzezi ludności cywilnej. Szli od domu do domu, wywlekali mieszkańców i rozstrzeliwali ich w masowych egzekucjach. Ten sam los spotkał personel i pacjentów wolskich szpitali, a także księży, zakonników i zakonnice z tutejszych kościołów i klasztorów. Rozstrzeliwania odbywały się m.in. w fabrykach Ursus, Franaszka oraz Kirchmayera i Marczewskiego przy ul. Wolskiej, w Szpitalu św. Łazarza przy ul. Leszno, w pobliżu wiaduktu kolejowego na ul. Górczewskiej czy w Parku Sowińskiego. Od 5 do 7 sierpnia ta niewyobrażalna masakra pochłonęła 40–50 tys. istnień. Miejsca kaźni oznaczono po wojnie tablicami zaprojektowanymi przez rzeźbiarza Karola Tchorka.

📌 Spacer odbędzie się 10 maja.
📌 Początek o godz. 11.00 przy rondzie Zgrupowania AK „Radosław”.
📌Zbiórka uczestników obok pomnika w formie głazu z tablicą upamiętniającą żołnierzy zgrupowania dowodzonego przez podpułkownika Jana Mazurkiewicza „Radosława” (znajduje się od strony Centrum Handlowego Westfield Arkadia).
📌 Wstęp wolny

Przewodnik po powstańczej Warszawie
Jerzy S. Majewski i Tomasz Urzykowski
Wydanie trzecie, zaktualizowane, poprawione i poszerzone
1 sierpnia 1944 roku wybiła Godzina „W”. Powstańcy przez kilkadziesiąt dni walczyli o wolność, o Polskę. Budynki fabryk i kościoły stały się miejscem walk, w poprzek ulic budowano barykady, kanały były drogą ewakuacji. Stolica pełna jest miejsc, które zasługują na upamiętnienie. Przewodnik po powstańczej Warszawie to zapis pewnego stanu pamięci. Dziś coraz trudniej dostrzec na elewacjach domów ślady powstańczych bitew. Czas zaciera pamięć, odchodzą uczestnicy i świadkowie Powstania. Zapewne za kilka lat znikną kolejne ślady i pamiątki po walkach z 1944 roku. Dlatego pragniemy zachować je choćby w tej formie – subiektywnego przewodnika, opowiadającego o losach uczestników Powstania – zarówno jego żołnierzy, jak i cywilów. Wskazującego miejsca, gdzie mimo upływu lat i wielu modernizacji można niemalże dotknąć historii.
Publikacja została wzbogacona o fotografie archiwalne oraz współczesne, a także poglądowe mapy terenu.

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: spacer