STARE MIASTO Z MURAMI | spacer miejski | BUDUJEMY NOWY DOM – HISTORIE NIEZNANE

Z okazji obchodów 80. rocznicy rozpoczęcia odbudowy Warszawy organizowanych przez Miasto Stołeczne Warszawę, DSH zaprasza na sobotnio-niedzielne spacery miejskie z Jerzym S. Majewskim i Tomaszem Markiewiczem szlakiem najciekawszych, mniej znanych lokacji w stolicy związanych z odbudową miasta w cyklu „BUDUJEMY NOWY DOM – HISTORIE NIEZNANE”.

🔍 Jak podkreśla przewodnik, 𝐉𝐞𝐫𝐳𝐲 𝐌𝐚𝐣𝐞𝐰𝐬𝐤𝐢:
Warszawskie Stare Miasto - starte z powierzchni ziemi w 1944 r. - było pierwszym na świecie, dużym zespołem miejskim całkowicie zrekonstruowanym po zniszczeniach wojennych - na przekór obowiązującym doktrynom konserwatorskim i biedzie panującej w zrujnowanym kraju. Odwagę i heroizm konserwatorów docenił świat, a warszawska Starówka znalazła się na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Zgodnie z inwentaryzacją przeprowadzoną przez Biuro Odbudowy Stolicy Stare Miasto zburzone zostało w 85 procentach. To jednak tylko liczby. W rzeczywistości oznaczało to zniszczenie niemal wszystkich budynków. Żaden nie uchował się bez uszkodzeń. Zburzone były też kościoły. Już w kwietniu 1945 r. Jan Zachwatowicz - ówczesny generalny konserwator i zarazem szef Wydziału Architektury Zabytkowej BOS - zlecił, zgłaszającym się do Biura Odbudowy Stolicy architektom i studentom pierwsze prace zabezpieczające ocalałe ściany i portale. Bardzo szybko nakreślił podstawowe wytyczne do odbudowy Starego Miasta. Miało ono zachować średniowieczny układ ulic i placów, zaś fasady kamienic miały odzyskać charakter z XVII i XVIII w. Zachwatowicz dostał wprawdzie błogosławieństwo prezydenta Spychalskiego, jednak nowe władze komunistyczne nie paliły się do finansowania odbudowy Starego Miasta i zabytków. W restytucji zabytków nie dostrzegały doraźnych propagandowych korzyści.

Zachwatowiczowi udało się przekonać władze, że rekonstrukcję Starego i Nowego Miasta, Traktu Królewskiego, a nawet odbudowę kościołów i pałaców można przedstawić jako wielkie osiągnięcie nowego systemu. Co więcej dawne mieszczańskie kamienice na Starym Mieście, Nowy Świecie czy Krakowskim Przedmieściu można „włączyć w nurt przemian społecznych”, jako współczesne mieszkaniowe osiedle ubrane w kostium historyczny. Pomysł spodobał się Bolesławowi Bierutowi. Prace nad obudową Starego Miasta ruszyły 1 września 1947 r., gdy Bierut, w otoczeniu członków rządu, przybył na odgruzowywany Rynek Starego Miasta i własnoręcznie przerzucił kilka łopat gruzu. Gest Bieruta oznaczał zielone światło dla odbudowy Starówki. Żaden działacz partyjny nie odważył się od tej chwili kwestionować idei odbudowy. Jednak na przystąpienie do realnego działania trzeba było zaczekać jeszcze kilka lat. W 1949 r., równolegle z budową trasy W-Z, zrekonstruowano szereg budynków wzdłuż Krakowskiego Przedmieścia oraz na nowo ustawiono kolumnę Zygmunta III. Odbudowę pierwszego fragmentu Starego Miasta wraz z Rynkiem i ulicą Piwną zakończono dopiero w 1953 r.

📍 Spacer rozpocznie się przy kolumnie Zygmunta na Placu Zamkowym.

📅 𝐏𝐫𝐨𝐠𝐫𝐚𝐦 𝐬𝐩𝐚𝐜𝐞𝐫𝐨́𝐰 HISTORIE NIEZNANE
13.07 (niedziela), g. 13:00
MARIENSZTAT Z MOSTAMI, przewodnik: Tomasz Markiewicz
20.07 (niedziela), g. 13:00
ULICA MOKOTOWSKA, przewodnik: Tomasz Markiewicz
9.08 (sobota), g. 13:00
STARE MIASTO Z MURAMI, przewodnik: Jerzy S. Majewski
17.08 (niedziela), g. 13:00
PRAGA 1945, przewodnik: Jerzy S. Majewski
14.09 (niedziela), g. 13:00
CHMIELNA I OKOLICE, przewodnik: Tomasz Markiewicz
21.09 (niedziela), g. 13:00
WSM MOKOTÓW, przewodnik: Jerzy S. Majewski

👉 Wstęp wolny! Do zobaczenia na trasie!

💡BUDUJEMY NOWY DOM
W związku z przypadającymi na 2025 rok obchodami 80. rocznicy rozpoczęcia odbudowy stolicy, zespół DSH przygotował program nawiązujący do tamtych doświadczeń i uwzględniający zarazem świadectwa źródłowe oraz ustalenia merytoryczne dotyczące odbudowy Warszawy, które trafiły do przestrzeni publicznej w ostatnich kilkunastu latach. Projekt ma także wprowadzić do obiegu nieznane materiały audiowizualne (w tym świadectwa z Archiwum Historii Mówionej DSH). Koordynatorem merytorycznym programu DSH „Budujemy Nowy Dom” jest Piotr Jakubowski, zastępca dyrektorki DSH. W programie m.in. wystawa plenerowa „BUDUJEMY NOWY DOM” (wrzesień–grudzień 2025), wystawa czasowa „WARSZAWA NA NOWO. FOTOGRAFIE REPORTERSKIE 1945-1949” (wrzesień 2025-luty 2026), premiery nowych edycji albumów „Budujemy Nowy Dom. Odbudowa Warszawy w latach 1945–1952” i „Warszawa na nowo. Fotografie reporterskie 1945-1949”, spacery miejskie z Jerzym S. Majewskim i Tomaszem Markiewiczem szlakiem najciekawszych, mniej znanych lokacji w stolicy związanych z odbudową miasta w cyklu „Budujemy Nowy Dom – historie nieznane”, a także cykl „Czwartki z odbudową Warszawy”, realizowany od marca do grudnia 2025.

💡Projekt DSH „BUDUJEMY NOWY DOM” jest częścią zainicjowanego i finansowanego przez Miasto Stołeczne Warszawa programu kulturalnego z okazji 80. rocznicy rozpoczęcia odbudowy stolicy.
Szczegółowe informacje: dsh.waw.pl, kultura.um.warszawa.pl

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: spacer