Sztuka prefiguratywna jako realistyczna utopia

Prof. Dr hab. Ewa Domańska w wykładzie: "Sztuka prefiguratywna jako realistyczna utopia"

Miejsce: Sala widowiskowa im. Wojciecha Krukowskiego
Laboratorium CSW.
10.11.2016, godz. 18:00
wstęp wolny

W ramach cyklu „Podróżowanie pojęć”, profesor Ewa Domańska wygłosi wykład: "Sztuka prefiguratywna jako realistyczna utopia". W swoim wystąpieniu zaproponuje termin „sztuka prefiguratywna” na określenie takiej sztuki, która nie tylko jest w stanie wyobrazić sobie przyszłość „zawczasu” i tym samym bierze udział w kształtowaniu możliwych scenariuszy przyszłości, lecz także staje się rodzajem laboratorium eksperymentując z tworzeniem alternatyw dla porządku, który z różnych względów uważany jest za wadliwy i pokazując w ten sposób, że zmiana jest możliwa. Rozważania te zaproponuje w kontekście coraz bardziej popularnych ostatnio idei odrodzenia myślenia skierowanego ku przyszłości (revival of futurity – by użyć określenia Fredrica Jamesona) i potrzeby utopii. Zamiast jednak snuć futurystyczne wizje wyimaginowanych nie-miejsc, które stanowiłyby manifestację pragnień jakiś fantazmatycznych przyszłości, zaproponuje, by poszukiwać utopii w potencjalności „tu i teraz”, a istniejące zalążki utopii realnych, realistycznych i odpowiedzialnych próbować rozbudowywać, albo/i po prostu je budować w konkretnym środowisku otaczającej codzienności. Jako przykład „sztuki prefiguratywnej”, a jednocześnie „wcielonej utopii” podaje Dotleniacz Joanny Rajkowskiej (2007) zrealizowany przez CSW Zamek Ujazdowski. Zwróci także uwagę na Europę Nandiphy Mntambo (2008), która odnosi do prefigurowanych w sztuce światów, które zamieszkiwane są przez wielogatunkowe wspólnoty gdzie dehumanizacja, rozumiana jako proces pozytywny polegający na uwalnianiu się od tego, co w kulturze europejskiej uznaje się za cechy definiujące człowieka, staje się koniecznym warunkiem inkluzji i przynależności do zbiorowosci.

Ewa Domańska - dr hab., profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w tamtejszym Instytucie Historii, oraz od 2002 visiting associate professor w Department of Anthropology, Stanford University. Zajmuje się współczesną teorią i historią historiografii oraz porównawczą teorią nauk humanistycznych, humanistyka ekologiczną, nieeuropejskimi podejściami do przeszłości i studiami nad martwym ciałem. Autorka i redaktorka kilkunastu książek w tym ostatnio: Historia egzystencjalna (2012); Historia – dziś (red. z R. Stobieckim i T. Wiśliczem, 2014).

Spotkanie w ramach cyklu: Podróżowanie pojęć. Wychodząc od krytycznego odczytania twierdzenia Hala Fostera – o globalności sztuki, chciałbym odnieść się do tożsamości sztuk wizualnych śledząc ich dekolonizacyjną i postkolonialną kondycję. Do tej pory w polskiej myśli o sztuce, zagadnienia postkolonialnego odczytania historii sztuki i jej współczesnej kondycji, było traktowane marginalnie lub egzotycznie z całym bagażem pojęć towarzyszących (orientalny, inny, hybrydalny). Istotne byłoby przeprowadzenie linearnej narracji na tematy związane z kształtowaniem się pojęć i zjawisk artystycznych. Czy to awangarda odkryła Afrykę, czy Afryka dała początek awangardzie? Wychodząc od euro-atlantyckiego kanonu sztuki (kolonizującego) podjąć jego krytyczne odczytanie przyjmując perspektywę skolonizowanego. Jednak usytuowanie sztuki współczesnej reagującej na sytuację polityczne oraz społeczne, ale również odnoszącej się do zagadnień tożsamości, powodować może ograniczenia sztuki jako narzędzia produkującego wiedzę. Warto jak sądzę, prześledzić możliwości, jak również ograniczenia wynikające z aktualnego lokalnego kontekstu. To właśnie lokalność może stanowić pewne ograniczenie w formułowaniu globalnej narracji o sztuce i jej narzędziach.

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: wykład