"Umarł król. 650. rocznica śmierci Kazimierza Wielkiego" – wystawa

👑⚔ "Umarł król. 650. rocznica śmierci Kazimierza Wielkiego"
28 listopada 2020 r. – 10 stycznia 2021 r.
Dawna Izba Poselska

WERNISAŻ
27 listopada, godz. 15.00
Transmisja z Dawnej Izby Poselskiej Zamku Królewskiego w Warszawie:
na kanale YouTube Zamku >> link
i Facebooku >> link

Przekrojowa historia dokonań ostatniego Piasta na polskim tronie, jednego z najwybitniejszych polskich władców, ukazana poprzez wspaniałe zabytki, związane z jego panowaniem. Tym cenniejsze, że tak niewiele ich przetrwało do naszych czasów. Dokumenty, broń, monety, wyposażenie kościołów, w tym jedno z największych arcydzieł średniowiecznego złotnictwa – relikwiarz św. Zygmunta ze zbiorów Muzeum Diecezjalnego w Płocku, czy jedna z najstarszych w Polsce rzeźb świeckich z wizerunkiem władcy ze zbiorów Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego – to tylko niektóre z eksponowanych dzieł.

Pragniemy przypomnieć nie tylko o rocznicy śmierci Kazimierza Wielkiego, ale także o jego wielkich dokonaniach. Król zasłynął jako reformator, zarówno w dziedzinie prawa, administracji i mennictwa, jak i wojskowości. Jego stosunki z sąsiadami cechowało raczej ostrożne i umiejętne umacnianie granic dopiero co odrodzonego państwa, realizowane raczej za pomocą polityki, a nie miecza (od którego jednak całkiem nie stronił). Udało mu się m.in. poszerzyć granicę państwa o fragment Mazowsza (nietrwale) i Ruś.

O tym, jak ważna dla średniowiecznego władcy była sfera sacrum, świadczą fundacje Kazimierza, należące do wyposażenia kościołów, niektóre z nich na co dzień niedostępne dla publiczności. Na wystawie prezentowane są trzy wspaniałe kielichy z kościołów w Kaliszu, Kielcach oraz z Zamku Królewskiego na Wawelu.

Zgromadzone dokumenty i księgi prezentują dokonania Kazimierza Wielkiego w dziedzinie prawodawstwa. Wśród nich wyróżnia się okazale zdobiony ewangeliarz przemyski, który razem z przywilejem dla biskupa ormiańskiego ze Lwowa ilustruje aktywną politykę wschodnią (ruską) monarchy.

Z kolei dokument dotyczący budowy murów w Płocku przypomina o Mazowszu i próbach podporządkowania go Koronie.

Nie znamy dokumentów opisujących reformy mennicze Kazimierza, stąd prezentowane numizmaty stanowią jedyne zabytki obrazujące dokonania króla w tej dziedzinie. Po nieudanych reformach pozostały pierwsze w Polsce monety wysokich nominałów, a przede wszystkim grosze krakowskie, które miały zastąpić grosze czeskie. Na wystawie zobaczymy też monety ruskie Kazimierza – kolejne świadectwo polityki wschodniej ostatniego Piasta.

Militaria reprezentują przede wszystkim wybrane elementy uzbrojenia i wyposażenia rycerskiego z XIV w., przede wszystkim miecze – najważniejszy oręż zaczepny średniowiecza. Na wystawie znalazły się też drugorzędne elementy wyposażenia rycerza – puginały, ostroga, groty bełtów kusz.

Ekspozycję wieńczy pokaz obiektów związanych z miejscem spoczynku Kazimierza. Są to przede wszystkim oryginalne rysunki Jana Matejki, które malarz wykonał w czasie otwarcia grobu króla w 1869 r., stanowiące swoisty zapis wyposażenia pośmiertnego Kazimierza. Na wystawie można zobaczyć też kopię popiersia króla z płyty–grobowca Kazimierza Wielkiego, a także kopie guzów z wyposażenia grobowego, uwiecznione także na jednym z rysunków Matejki.

Wystawę zwiedzać można wyłącznie online.

👥 Kuratorzy: dr Zbigniew Hundert (Ośrodek Badań Historycznych), Paweł Tyszka (p.o. kierownika Ośrodka Badań Historycznych), Michał Zawadzki (kierownik Gabinetu Numizmatycznego)

--------
🏛 Obiektów na wystawę użyczyły następujące instytucje:
Muzeum Diecezjalne w Płocku, Bazylika Katedralna pw. Wniebowzięcia NMP w Kielcach, Narodowe Sanktuarium Świętego Józefa w Kaliszu, Muzeum Narodowe w Krakowie, Zamek Królewski na Wawelu – Państwowe Zbiory Sztuki, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius, Muzeum Okręgowe w Sandomierzu, Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Biblioteka Narodowa w Warszawie, Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, Muzeum Zamkowe w Malborku.

--------
📖 Ekspozycji towarzyszy bogato ilustrowany katalog, wydany nakładem zamkowego Ośrodka Wydawniczego Arx Regia.

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy online lub w kategoriach: wystawa