Pierwsza Konstytucja dla Europy — w 190. rocznicę ogłoszenia | WYSTAWA

⭐️ Wystawę prezentujemy od 9 do 30 maja. W języku polskim i angielskim. Przy pomniku Mikołaja Kopernika (ul. Krakowskie Przedmieście).

⭐️ W „Konstytucji dla Europy” można było przeczytać, że „dotychczasowe granice geograficzne krajów znoszą się na zawsze”. Ta odważna deklaracja zawierała postulat ustanowienia Europy jako jednej republiki — o jednolitym prawodawstwie i wspólnych organach władzy. Opublikowany w 1831 roku tekst uchodzi za pierwszy w historii projekt ustrojowy zjednoczonego kontynentu.
⭐️ Plenerowa wystawa „Pierwsza Konstytucja dla Europy — w 190. rocznicę ogłoszenia. Warszawa, 1831–2021” przypomina o tym ważnym dokumencie. Prezentuje najważniejsze sentencje „Konstytucji dla Europy” i kontekst historyczny, a także przedstawia autora tekstu Wojciecha Jastrzębowskiego.

⭐️ Wojciech Bogumił Jastrzębowski był naukowcem, przyrodnikiem i ekologiem. Był także patriotą, który znacznie wyprzedził swoją epokę. Uczestniczył w powstaniu listopadowym, które wzbudziło w nim refleksję na temat wojny i pokoju. Ujął ją w ten sposób: „nie masz dziwniejszego fenomenu pod słońcem nad ten, że ludzie najwięcej pragną pokoju, a najmniej starają się o jego utrzymanie”. Wiedział jednak, że aby Polki i Polacy mogli żyć bez wojen, wszystkie narody Europy powinny wyrzec się stosowania przemocy. Tak powstała „Konstytucja dla Europy”, którą Jastrzębowski opublikował w czterdziestą rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja.
⭐️ Dołączył tym samym do rozważań na temat polskości i relacji z innymi państwami. Jednak jako jedyny przedstawił swoją koncepcję w formie zwartego dokumentu prawnego. Postulował poszanowanie praw jednostki i każdego z europejskich narodów oraz demokratyczny sposób sprawowania władzy. Sporne kwestie miał rozstrzygać Kongres Europejski złożony z demokratycznie wybranych i równoprawnych przedstawicieli wszystkich europejskich narodów. Każde z państw miało samodzielnie wskazywać swoich przywódców i ustanowić własne prawa, które byłyby zgodne prawem ogólnoeuropejskim.
⭐️ Po upadku powstania listopadowego władze carskie zakazały rozpowszechniania „Konstytucji dla Europy” i karały za jej posiadanie. Wydawało się, że idee Jastrzębowskiego zostały pogrzebane na zawsze. Jednak gdy wczytamy się w Traktat o Unii Europejskiej z 1993 roku i inne współczesne akty prawne, odnajdziemy idee i zapisy wprost odwołujące się do tego tekstu.

Organizator: Dom Spotkań z Historią, Miasto Stołeczne Warszawa
Współorganizator: Fundacja im. W. B. Jastrzębowskiego
Koordynatorka projektu: Barbara Roszuk-Galus
Autorka tekstów: Alicja Wejner
Projekt graficzny: studio elipsy

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: wystawa