Pamięć 1943 | Wystawa czasowa w 80. rocznicę Powstania w Getcie Warszawskim

Muzeum Getta Warszawskiego i Narodowe Centrum Kultury zapraszają na wystawę czasową "Pamięć 1943", której premiera towarzyszy obchodom 80. rocznicy Powstania w Getcie Warszawskim. Wstęp na wystawę jest bezpłatny.

📆 31 marca – 7 maja | godz. 11:00–19:00
📍 Kordegarda. Galeria Narodowego Centrum Kultury | Krakowskie Przedmieście 15

Godziny otwarcia:
Wtorek - Niedziela 11:00-19:00
Poniedziałek - zamknięte

O świcie 19 kwietnia 1943 r. Niemcy przystąpili do zagłady getta warszawskiego. Skoncentrowano znaczne siły i uzbrojenie, choć zakładano, że akcja potrwa najwyżej trzy dni. Okupanci natrafili jednak na silny opór żydowskich bojowców. Rozpoczął się największy bunt zbrojny ludności żydowskiej podczas II wojny światowej i pierwsze w tamtym czasie powstanie wielkomiejskie. Atak z zaskoczenia spowodował, że Niemcy musieli wycofać się z terenu getta. Powrócili tego samego dnia, pod dowództwem SS-Gruppenführera Jürgena Stroopa. Kierował on akcją pacyfikacyjną do samego jej końca.

♦️ Walki w getcie toczyły się przez kolejne dni. Brali w nich udział członkowie Żydowskiej Organizacji Bojowej, Żydowskiego Związku Wojskowego, a także przeszkolona ludność cywilna. Bojowcy atakowali Niemców z ukrycia, używając granatów i obrzucając ich koktajlami Mołotowa. Największa bitwa powstania toczyła się na nieistniejącym już dziś Placu Muranowskim. Z czasem Niemcy rozproszyli ataki, przede wszystkim niszczyli gniazda oporu i kryjówki oraz systematyczne podpalali budynki. Po 2-3 tygodniach walki zaczęły ustawać.

♦️ Wystawa konfrontuje Raport Stroopa, najsłynniejsze fotograficzne świadectwo Zagłady, ze zwykłymi przedmiotami z piwnic zniszczonych kamienic przy ul. Miłej 18 i Miłej 20 wydobytymi podczas badań archeologicznych w 2022 roku. Raport przygotowany przez dowodzącego niemieckimi siłami likwidacyjnymi Jurgena Stroopa dla Heinricha Himmlara zawiera opis działań i dzienne meldunki, statystyki oraz 52 czarno białe fotografie, które przez lata kształtowały pamięć wizualną o powstaniu stając się również świadectwem zbrodni. Przeciwstawione raportowi obiekty – zniszczone naczynia, potłuczone talerze, części sprzętów czy domowych urządzeń, przedmioty życia religijnego (kubek do obmywania rąk), guziki, łyżki, fragmenty dziecięcego wózka stają się transferem pamięci o dawnych mieszkańcach getta. Z wydobytych ponad dwóch tysięcy rzeczy na wystawie pokazujemy ponad trzydzieści grup obiektów, które przeszły już proces zachowawczy konserwatorski.

♦️ Współczesnym odniesieniem są rysunki wybitnej polskiej artystki Zofii Lipeckiej powstałe na podstawie zdjęć z raportu, fotografie architektoniczne Marcina Czechowicza oraz plakaty – grafiki Kuby Mazurkiewicza. To tam pojawiają się liczby unaoczniające tragedie warszawskiego getta oraz cytat ze Szmula Zygielbojma:
„Milczeć nie mogę i żyć nie mogę, gdy giną resztki ludu żydowskiego w Polsce, którego reprezentantem jestem. Towarzysze moi w ghecie warszawskim zginęli z bronią w ręku, w ostatnim porywie bohaterskim. Nie było mi dane zginać tak jak oni, razem z nimi. Ale należę do nich, do ich grobów masowych. Przez śmierć swą pragnę wyrazić najgłębszy protest przeciwko bezczynności z jaką świat się przypatruje i pozwala lud żydowski wytępić”.

♦️ Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość łączy głos Zofii Majewskiej – córki Henryka i Racheli Kroszczorów, której dzieciństwo i młodość związane były ze Szpitalem Bersohnów i Baumanów, docelową siedzibą Muzeum Getta Warszawskiego.
Organizatorami wystawy są Muzeum Getta Warszawskiego oraz Narodowe Centrum Kultury. Miejsce prezentowania wystawy, Kordegarda. Galeria Narodowego Centrum Kultury jest otwarta od wtorku do niedzieli w godz. 11:00–19:00. Wystawa zewnętrzna jest prezentowana również przed Galerią.

✔️ Kuratorzy: dr Jacek Konik, Hanna Wróblewska
✔️ Konsultacja naukowa: dr Martyna Grądzka-Rejak
✔️ Artyści: Marcin Czechowicz, Zofia Lipecka, Kuba Mazurkiewicz
ze specjalnym udziałem: Zofii Majewskiej
✔️ Projekt ekspozycji: Maciej Siuda
✔️ Identyfikacja wizualna: Kuba Mazurkiewicz
✔️ Koordynacja ze strony NCK/Galerii Kordegarda: Agnieszka Bebłowska-Bednarkiewicz
✔️ Współpraca: Svetlana Gutkina, Aleksandra Wydro, Aleksandra Jankowska
✔️ Partnerzy wystawy: IPN, Europejski Instytut Kultury
✔️ Podziękowania dla: Jolanty Pełki (EIK), Marzeny Kruk, Grzegorza Trzyny, Anny Włodarczyk-Sętorek (IPN), Marii Makarovej, dr Wiesławy Młynarczyk, prof. Anny I. Zalewskiej (MGW), dr. Tomasza Makowskiego, Katarzyny Ostendy (BN), Ewy Kantor-Majewskiej
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach zadania „80. Rocznica Powstania w Getcie Warszawskim”.

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: wystawa