Tomasz Stawiszyński. WYKŁAD MISTRZOWSKI #2. LAWRENCE DURELL: CZTEROKSIĄG WSPÓŁCZESNOŚCI | Miłosny śpiew do własnego odbicia

BIG BOOK CAFE Akademia zaprasza na cykl trzech wykładów mistrzowskich TOMASZA STAWISZYŃSKIEGO zatytułowanych LAWRENCE DURRELL. CZTEROKSIĄG WSPÓŁCZESNOŚCI.

Na początku XX wieku rozpadają się dwa z pozoru stabilne światy. Świat racjonalnego i przejrzystego ludzkiego „ja” – za sprawą Freuda. I przewidywalny, ustrukturowany, newtonowski świat materialny – za sprawą Einsteina. Z konsekwencji tych zmian dopiero zaczynamy sobie zdawać sprawę. Tymczasem pewien bardzo niedoceniony pisarz już pół wieku temu je dostrzegł i przenikliwie opisał. Pochodzący z Wielkiej Brytanii, ale urodzony w Indiach Lawrence Durrell, autor „Kwartetu Aleksandryjskiego”, monumentalnego czteroksięgu, zmierzył się na polu literatury z odkryciami psychoanalizy i teorii względności. Czteroksiąg to wielowymiarowe, nieoczywiste lustro, w którym odbija się nasza epoka.

WYKŁAD #2
Miłosny śpiew do własnego odbicia
„Głównym tematem tej książki” – pisze Durrell we wstępie do „Balthazara”, drugiej części „Kwartetu” – „jest studium współczesnej miłości”. Należy przypuszczać, że deklaracja ta odnosi się do całego czteroksięgu. Faktycznie, miłość – w najrozmaitszych formach i konfiguracjach – przenika tę prozę, co i rusz staje się dla bohaterów źródłem uniesień, cierpień, a nade wszystko splątań i komplikacji. Diagnoza, jaką Durrell w pewnym momencie formułuje – że źródłem miłosnych cierpień jest narcystyczna natura współczesnej miłości – koresponduje z rozpoznaniami m.in. Evy Illouz („Dlaczego miłość rani?”) oraz Christophera Lascha („Kultura narcyzmu”). Korzystając z twórczości Durrella i wspomnianych autorów, zastanowimy się na ile dictum ze wstępu do „Balthazara” wciąż zachowuje aktualność.

Zapraszamy także na:
WYKŁAD #3
Lawrence Durell: Nowe duchowości. Gnoza i gnostycyzm
Czwartek, 16 listopada, 19.00

WYKŁAD #1
Lawrence Durell: Świat niepewności. Głęboki ocean nieznanego >> link
Czwartek, 5 października, 19.00
***

Na wykłady zapraszamy osobiście do centrum literackiego Big Book Cafe MDM [Koszykowa 34/50].

Wstęp jest wolny.
Zapraszamy osoby dorosłe.
Zapraszamy od godz. 18.00 [wcześniej ustawiamy salę].
Wykład nie będzie transmitowany.

Czas trwania wykładu: 60 min., po nim rozpoczniemy sesję pytań i odpowiedzi (30 min.)
Wydarzenie jest częścią Stałego programu Kulturalnego i jest współfinansowane ze środków Miasta Stołecznego Warszawy.

KONCEPCJA WYKŁADÓW TOMASZA STAWISZYŃSKIEGO
W cyklu trzech godzinnych wykładów opowiem o jednym z najważniejszych, a zarazem najbardziej niedocenionych pisarzy XX wieku, Lawrensie Durrellu (1912-1991), autorze m.in. cykli powieściowych „Kwartet Aleksandryjski” (1957-60) i „Kwintet Awinioński” (1974-85). Pokażę, że proza Durrella wyprzedzała swój czas. Zarówno prezentowana przezeń wizja świata, jak i podejmowane wątki, w sposób wizjonerski przewidywały rozmaite kulturowe zjawiska, aktualne także dzisiaj.

Na początku XX wieku nieodwołalnie rozpadają się dwa z pozoru stabilne światy. Świat racjonalnego i przejrzystego ludzkiego „ja” – za sprawą Zygmunta Freuda. I przewidywalny, ustrukturowany, newtonowski świat materialny – za sprawą Alberta Einsteina. Późniejsze wydarzenia tylko to potwierdzają. Pierwsza, a potem druga wojna światowa ujawniają otchłanie drzemiące pod poszewką tego, co z pozoru racjonalne i moralne. Fizyka kwantowa kompletnie zmienia rozumienie materii i rządzących nią praw.

Z konsekwencji tych zmian – społecznych, kulturowych, psychologicznych, zbiorowych i jednostkowych – powoli zaczynamy sobie dopiero zdawać sprawę. Tymczasem pewien zapomniany dziś, a w każdym razie bardzo niedoceniony pisarz, już pół wieku temu je dostrzegł i w niezwykle przenikliwy sposób opisał. Może dlatego właśnie próżno go dziś szukać w różnych hierarchiach i kanonach, że tak radykalnie wyprzedził swój czas?

Tym pisarzem był pochodzący z Wielkiej Brytanii, ale urodzony w Indiach (co dla jego wyobraźni miało, jak twierdził, zasadnicze znaczenie) Lawrence Durrell, autor – między innymi – „Kwartetu Aleksandryjskiego”, monumentalnego czteroksięgu, na który składają się tomy „Justyna”, „Balthazar”, „Mountolive” i „Clea”.

Zmierzyć się na polu literatury z odkryciami psychoanalizy i teorii względności – oto ambicja, która przyświecała Durrellowi w „Kwartecie”. Ale przecież efekty okazały się znacznie rozleglejsze. W tych czterech powieściach – tworzących niechronologiczne czasoprzestrzenne kontinuum – mamy całą współczesność: rozdarcie pomiędzy nauką a gnozą (czy w ogóle – duchowością), spiski i politykę, kryzys miłości i bliskości, narcyzmy i neurozy, psychoterapię i transcendencję.

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: wykład