Gleba i przyjaciele — program publiczny | Wykład "Ku nauce troski o życie (glebowe) w antropocenie"

Program publiczny projektu „Gleba i przyjaciele” zagłębia się w wątki obecne w pracach artystów i artystek prezentowanych na wystawie. Korzystając z wiedzy i doświadczenia rolniczek, biolożek, badaczek społecznych i filozofek, a także samych organizmów glebowych, przyjrzymy się glebie, próbując wyjść poza antropocentryczną perspektywę. Razem z gościniami programu zastanowimy się nad relacją z ziemią we współczesnym rolnictwie i zapytamy, jak troszczyć się o glebę w antropocenie.
Na warsztatach przyrodniczych poznamy różnorodność mieszkańców gleby. Porozmawiamy także o polityce dżdżownic i sposobach międzygatunkowej komunikacji.
Na wszystkie wydarzenia wstęp jest wolny. Spotkania odbywają się w języku polskim.

🌿
23/10/2025, 18:00
📍 Pracownia na parterze Zamku Ujazdowskiego
Ku nauce troski o życie (glebowe) w antropocenie
Wykład prof. Anny Krzywoszyńskiej

Nasz stosunek do gleby odzwierciedla sposób, w jaki postrzegamy świat i nasze w nim miejsce. Wyjście poza antropocentryczne pojmowanie gleby jest dzisiaj koniecznością w krajobrazie zdominowanym przez przemysłowe, monokulturowe rolnictwo,
które prowadzi do załamania podstawowych procesów planetarnych potrzebnych do życia wszystkich organizmów.
Jaką rolę powinna odegrać nauka w tym procesie zmiany myślenia i działania? Jakiego typu nauki wymagają od nas, a wręcz żądają nasze cierpiące gleby? Jakiego typu nauk potrzebujemy, by przetrwać Antropocen?

Wykład antropolożki środowiskowej, prof. Anny Krzywoszyńskiej będzie poświęcony poszukiwaniu nowych podejść do nauki
o glebie, które pozwolą zbudować lepsze relacje z nie-ludźmi współtworzącymi nasz świat. Przyjrzymy się polityce nauki i relacji
ze środowiskiem w myśli Brunona Latoura, Isabelle Stengers i Hanny Arendt. Zapytamy, jak troszczyć się o życie glebowe
i praktykować uważność ze świadomością skali zniszczenia tych wielogatunkowych ekosystemów.

Anna Krzywoszyńska jest profesorą nadzwyczajną na Wydziale nauk humanistycznych Uniwersytetu Oulu w Finlandii.
Jest interdyscyplinarną badaczką społeczną specjalizującą się w relacjach między człowiekiem i środowiskiem, czerpiącą z nauk humanistycznych, a także gleboznawstwa, agroekologii, wiedzy rolniczej i środowiskowej. W swojej pracy koncentruje się na roli nauki i innych typów wiedzy na kształtowanie relacji ludzi i środowiska, a zwłaszcza gleby; systemach wiedzy i zarządzania środowiskiem współtworzonych przez naukę i społeczeństwo oraz na roli lokalnych systemów żywnościowych. Jej badania wpisują się w nurt antropologii więcej-niż-ludzkiej i studiów nad antropocenem.

Spotkanie organizowane we współpracy z Fundacją im. Heinricha Bölla.