Sputnik Photos. Stracone terytoria. Osad – otwarcie wystawy

"SPUTNIK PHOTOS
Stracone terytoria. OSAD"

Otwarcie wystawy: 21 października (piątek) 2016, godz. 19.00
wstęp wolny

Wystawa trwa do 5 lutego 2017.

Andrei Balco, Jan Brykczyński, Andrei Liankevich, Michał Łuczak, Rafał Milach, Agnieszka Rayss, Adam Pańczuk

kurator: Paweł Szypulski
koordynacja: Marta Szymańska, Paulina Kowalczyk

Na zdjęciu nowoczesne, surowe wnętrze, szare biurko i lustro. Na rogu biurka mały, w pierwszej chwili nierozpoznawalny kształt – ptasie truchło odwrócone brzuchem do góry. Gdybyśmy mogli spojrzeć poza kadr, okazałoby się, że to tylko jedno z dziesiątek martwych ciałek rozrzuconych na dizajnerskich stolikach i biurkach, pustych regałach i podłodze Wieży alfabetu w Batumi. Ekstrawagancka konstrukcja miała mieścić restaurację, taras widokowy i studio telewizyjne. Jednak z wyjątkiem krótkiego epizodu, kiedy to w 2009 r. w jednym ze szklanych pomieszczeń swoją redakcję ulokowała wspierająca ówczesnego prezydenta Gruzji Micheila Saakaszwilego telewizja, budynek stoi pusty. Razem z resztą wzniesionej w pośpiechu superdzielnicy Batumi, której koncept stworzył sam Saakaszwili, wieża zamienia się z biegiem lat w futurystyczną ruinę. W międzyczasie były prezydent Gruzji został zmuszony do opuszczenia kraju. Schronienie znalazł w ukraińskiej Odessie, której został merem. Na oficjalnej stronie internetowej Wieży wśród frazesów właściwych językowi zachodnich korporacji znalazło się stwierdzenie: „Kształt budynku redefiniuje pejzaż miasta, symbolizuje charakter Gruzji i szybkie przemiany, jakie zachodzą w kraju po odzyskaniu niepodległości w 1991 r.”. W zderzeniu z obrazem wnętrza zmienionego w cmentarzysko ptaków zdanie to nabiera paradoksalnej głębi.

Biurko, lustro i ptasie truchło to jeden z kluczy do podróży po terenach dawnego Związku Radzieckiego, terytoriach bolesnych i niedokończonych przemian, w którą zabierają nas fotografowie międzynarodowego kolektywu Sputnik Photos. Zdegradowane krajobrazy poligonów atomowych i kopalni uranu mieszają się tu ze świadectwami samoorganizacji ludzi, którzy na gruzach wczorajszego imperium budują nową codzienność. Weteranki minionych wojen sąsiadują z uchodźcami ze stref obecnych konfliktów. Granice coraz bardziej przesuwających się w stronę zachodu krajów bałtyckich, zderzone są z monumentalną architekturą współczesnej despotii, która m.in. w Azerbejdżanie powoli odtwarza znany sprzed lat kult jednostki. Na kolejnych zdjęciach przedstawione zostały złożone i często brutalne oblicza transformacji.

Prezentacja w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie to pierwsza z cyklu wystaw, które powstaną w ramach projektu Stracone terytoria. W ciągu ośmiu lat (2008-2016), członkowie Sputnik Photos pracowali w byłych republikach ZSRR. Powstało liczące kilka tysięcy fotografii archiwum, które stało się podstawą dla wystaw, książek oraz instalacji. Każda z nowo powstających narracji będzie dotykać innego aspektu ważnego dla obszaru postradzieckiego.

Wystawie towarzyszą dwa wydawnictwa: antysłownik terminów przed- i potransformacyjnych związanych ze Związkiem Radzieckim, przygotowany przez kilkudziesięciu autorów z całego świata: pisarzy, historyków, dziennikarzy, naukowców, kuratorów, artystów i politologów. Drugie wydawnictwo to publikacja fotograficzna, której narracja podąża tropem związków radzieckiej opresji z nauką, eksperymentem i relacjami człowieka z przyrodą.

Sputnik Photos jest międzynarodowym kolektywem założonym w 2006 roku przez fotografów z Europy Środkowo-Wschodniej. Doświadczenie transformacji regionu, z którego pochodzą, stało się pretekstem do wspólnego komentowania zachodzących w nim procesów społecznych, politycznych i kulturowych. Posługując się fotografią, filmem i książką fotograficzną, kolektyw od ponad dekady buduje zapis transformacji obszaru byłego bloku wschodniego. Wypowiedź tę wspiera zespół kuratorów, pisarzy, grafików i animatorów kultury. Wychodząc od fotografii dokumentalnej, rozważają jej współczesne wymiary i funkcję, eksperymentują z formą i treścią.
Ważną sferą działań kolektywu są różnorodne formy edukacji wizualnej, które wspierają i promują młodych twórców z regionu.

Paweł Szypulski – kurator, badacz kultury wizualnej i twórca pracujący na rozmaitych materiałach archiwalnych. Członek rady Miesiąca Fotografii w Krakowie. Z wykształcenia antropolog, specjalizujący się w krytycznej analizie pisanych i fotograficznych świadectw osobistych. Autor książki „Pozdrowienia z Auschwitz”.

Organizator: Sputnik Photos
Współorganizator: Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Partnerzy wystawy: Profilab, Watchdocs

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: wystawa