„Pisanie o tym nie jest na siły Żyda” – wokół książki M. Canina

W czwartek, 14 lutego, zapraszamy na dyskusję wokół książki Mordechaja Canina „Przez ruiny i zgliszcza – podróż po stu zgładzonych gminach żydowskich w Polsce” z udziałem autorki przekładu, prof. Moniki Adamczyk-Garbowskiej (UMCS), oraz dr Heleny Datner i Marty Janczewskiej (ŻIH).

„Jeździłem po ruinach i zgliszczach stu zgładzonych gmin żydowskich w Polsce. Byłem pierwszym i jedynym pisarzem żydowskim, który odbył taką podróż, ale nie podróżowałem jako Żyd. Mój brytyjski paszport, jaki miałem wówczas w kieszeni, pozwolił mi udawać angielskiego dziennikarza”.

Tak zaczyna swoją książkę Mordechaj Canin. Pisarz i dziennikarz, uczestnik kampanii wrześniowej, który podczas wojny dotarł przez Japonię do Palestyny, w latach 1945–1947 kilka razy przyjeżdżał do Polski, by zobaczyć i opisać kraj po Zagładzie. Swoje relacje drukował w nowojorskim „Forwerts”. Zbiór tych tekstów, wydany w Izraelu w 1952 roku, ukazał się w polskim przekładzie po raz pierwszy.

Pisząc o przeszukiwaniu przez „łowców skarbów” ludzkich prochów w pobliżu dawnych obozów zagłady, wyznaje: „pisanie o tym nie jest na siły Żyda [...]. Może za jakiś czas, kiedy ten koszmar się oddali, w następnych pokoleniach znajdzie się jakiś autor, historyk, który będzie w stanie opracować ten rozdział i go opisać – jako dokument straszliwego upadku człowieka w dwudziestym wieku”. Dziś, gdy coraz liczniejsi historycy „opracowują i opisują ten rozdział”, świadectwo Canina nadal jest wyjątkowe – przez swoją bezpośredniość i przez perspektywę ocalałego z Zagłady. Pisane ponad siedemdziesiąt lat temu teksty pokazują źródło dzisiejszych postaw i sporów.

---
Mordechaj Canin, „Przez ruiny i zgliszcza. Podróż po stu zgładzonych gminach żydowskich w Polsce”, przeł. Monika Adamczyk-Garbowska, wyd. Nisza (we współpracy z Żydowskim Instytutem Historycznym), Warszawa 2018.

To wydarzenie już minęło.
Sprawdź nadchodzące wydarzenia w dzielnicy Śródmieście lub w kategoriach: spotkanie inne